Het exclusief nachttarief of uitsluitend nachttarief werd meer dan 40 jaar geleden ingevoerd om gezinnen aan te zetten om de productieoverschotten van de kerncentrales gedurende de nacht weg te werken. Om dit te doen, werden gezinnen aangezet om accumulatieverwarming en boilers te installeren om deze gedurende de nacht te laten opwarmen (meestal tussen 22u en 7u). De stroom die deze toestellen nodig hadden, werd aangeleverd via een aparte meter: de exclusief nachtmeter. De elektriciteit voorzien via deze meter was een stuk goedkoper doordat de gezinnen een aanzienlijke korting kregen op hun distributienettarief.

Omdat de overheid meer wil inzetten op hernieuwbare energiebronnen is een energieoverschot gedurende de nacht verdwenen. Energieoverschotten worden nu een verschillende tijdstippen van de dag geproduceerd bv. wanneer de zon schijnt. De overheid geeft aan dat het systeem verouderd is en heeft daarom besloten om het voordeel dat gezinnen hebben op hun distrubutienettarief geleidelijk aan af te bouwen.
Vanaf 2021 hadden gezinnen nog 70% korting op hun distributienetterief, vanaf 2022 nog 60% en zo zal dit elk jaar met 10 procentpunten afnemen. Hierdoor zal vanaf 2028 het voordeel volledig verdwenen zijn.

Bij het tweevoudig uurtarief of dag/nachttarief is de elektriciteit tijdens de nacht en gedurende het weekend goedkoper. Wanneer de overheid beslist om het capaciteitstarief in te voeren, verdwijnt echter het onderscheid tussen beide. Het staat de energieleveranciers echter wel vrij om nog steeds een contract aan te bieden met verschillende energieprijzen voor het dag- en nachtverbruik, maar het verschil zal dus kleiner worden waardoor het tweevoudig uurtarief minder voordelig zal worden.

Heeft u een digitale meter dan is het mogelijk om te kiezen voor een dynamisch elektriciteitscontract. Hierbij wordt de prijs voor de energiekost meestal per uur bepaald op basis van de prijzen op de energiebeurzen, waardoor dus per uur een prijs wordt afgerekend. Deze uurprijzen zijn normaal één dag op voorhand gekend, waardoor uw verbruik hierop kan afgestemd worden. Hiervoor dient u echter actief bezig te zijn met uw elektriciteitsverbruik.

Om Vlaamse gezinnen te helpen, krijgen gezinnen met een woning of appartement voorzien van met exclusief nachttarief het recht op hogere premies. Zo zullen de premies voor isolatie van daken, vloeren en muren met 50% verhoogd worden alsook de premies voor hoogrendementsglas. Deze premies kunnen aangevraagd worden als je investeert in isolatie. Het is ook mogelijk een sturingspremie aan te vragen en bekijk ook of u in aanmerking komt voor de energielening of energielening+.

Om grote geïnstalleerde vermogens te beperken is het mogelijk om van accumulatieverwarming over te schakelen naar directe verwarming. Dit type van verwarming is beter stuurbaar en het geïnstalleerde vermogen is de helft minder als deze van accumulatieverwarming. U kan deze toestellen in-en uitschakelen wanneer u dat wilt wat ervoor zal zorgen dat u niet onnodig elektriciteit zal verbruiken. Door dit type verwarming te combineren met zonnepanelen en een batterijsysteem is het zelf mogelijk uw verbruik drastisch te verminderen.